سیر
این گیاه بومی آسیای مرکزی است و در چهار نوع بهنامهای سیر سبز، گردننرم، گردنسخت و فیلی وجود دارد. سیر گیاهی است که ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز رشد میکند. قسمت زیرزمینی آن متورم و مرکب از 12 تا 15 قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف بهرنگ خاکستری مایل به سفید است. برگهای باریک و نواریشکل بهرنگ سبز تیره و گلهای کوچک و صورتیرنگ که بهصورت چتری در انتهای ساقه ظاهر میشود، دارد. سیر باید سفید، سفت و توپر باشند. این گیاه در نواحی مختلف ایران بهخصوص در شمال کشور بهطور گسترده پرورش مییابد. سیرهای استانهای گیلان و مازندران نسبتبه سایر سیرها، مرغوبتر هستند.
هنگام خرید توجه کنید سیر، پوک، کدر و حبه نباشد. برای نگهداری سیر، آن را در سبد بچینید، طوریکه ریشههای آن به سمت بالا باشد (این کار موجب میشود سیرها دیرتر حالت خود را از دست داده و پوک شوند) و در محیطی خشک، خنک و تاریک نگهداری کنید، همچنین میتوانید حبههای سیر را پوست کنده و در بطری حاوی روغن زیتون و بهصورت دربسته نگهداری کنید، در این صورت، سیر حالت خود را حفظ کرده و روغن زیتون طعمدار میشود. سیر در روغن زیتون بهمدت سه ماه قابل نگهداری است. فصل رویش سیر بهار است.
آمادهسازی و موارد مصرف: در استرالیا سیر را چرخ کرده و با روغن زیتون و سرکه چاشنی درست میکنند. برای گرفتن بوی زُهم گوشت نیز بهکار میرود. سرکه عطر سیر را استخراج میکند و به مخلوط ترشی یا زیتون شور میبخشد، بنابراین سیر نیز عطر ملایمتری میگیرد؛ بههمیندلیل طعم سیر ترشی از سیر ملایمتر است. از سیر برای مزهدارکردن بسیاری از مواد غذایی استفاده میشود.
سیرداغ: مقداری روغن مایع در تابهای ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید. زمانیکه گرم شد، سیرهای خلالی یا ریزخردشده را اضافه کنید. هنگام تفت سیر، کمی نمک به آن اضافه کنید تا به یکدیگر نچسبد. ابتدا سیر را هم نزنید؛ پس از چند ثانیه، آن را بهمدت یک تا دو دقیقه هم بزنید تا بهطور یکنواخت طلاییرنگ شود، سپس آن را از روی حرارت برداشته و در آبکش بریزید (توجه داشته باشید که سیر بهسرعت سرخ میشود، همچنین تفت بیش از اندازه سیر، باعث ازبینرفتن عطر و تلخشدن مزه آن میشود).
هماهنگی طعم: در کنار گوشت بره، گوساله، مرغ، ماهی، صدف، پاستا، غلات، گوجهفرنگی، سیبزمینی، قارچ، کدو سبز و بادنجان مناسب است.